Door Waarheidsvinder
Vandaag lazen we in het AD dat een groep nabestaanden van onder verdachte omstandigheden overledene personen, gesteund door advocaat Sébas Diekstra, een brandbrief heeft geschreven aan de leden van de Tweede kamer waarin zij aangeven dat zij willen dat nabestaanden een kopie van het onderzoeksdossier krijgen als er twijfels zijn omtrent de dood van hun familielid en de kwaliteit van het politieonderzoek naar de oorzaak.
Eerder werd in de Tweede Kamer een motie hierover van SP-kamerlid Michiel van Nispen al aangenomen maar de destijds verantwoordelijke VVD-minister van justitie Ard van der Steur liet weten dat hij niet voor het uitvoeren van de motie voelde omdat de privacy van getuigen en verdachten geschaad zouden kunnen worden. Het gebruikelijke kul-argument van politici die niets met waarheidsvinding hebben. Waar mensen als Van der Steur werkelijk bang voor zijn is dat te vaak zal blijken dat het onderzoek van de politie onvolledig en/of ondeskundig was.
Het tweede argument van Van der Steur was nog dommer. Hij voerde aan dat nabestaanden nu al naar de rechter kunnen stappen als onderzoek in hun zaken hen niet zint. Je kunt pas voor een artikel 12 procedure naar de rechter (lees Gerechtshof) stappen als je kunt onderbouwen dat er iets mis is met het onderzoek. Maar om een kansrijk verzoek te kunnen doen moet je wel over de feiten beschikken en daarvoor heb je het politiedossier nodig.
Een voorbeeld van een dergelijke zaak is het overlijden van de 8 jarige Sharleyne Remouchamps uit Hoogeveen. Na een slecht politieonderzoek besloot het Openbaar Ministerie de zaak te seponeren omdat men een val of zelfmoord niet uitsloot. Aangezien in die zaak de vader wel een kopie van het politiedossier in handen kreeg konden wij aan de hand van dat dossier al snel vaststellen dat Sharleyne nagenoeg zeker door een misdrijf om het leven was gekomen. Een conclusie die ook door andere deskundigen werd onderschreven. Inmiddels wordt de moeder van Sharleyne van moord cq doodslag verdacht. In afwachting van de rechtszaak zit zij al enkele maanden in voorarrest. Zonder een kopie van het dossier zou de moord op Sharleyne zeker onbestraft zijn gebleven.
Het is daarom hoogtijd dat de huidige minister van justitie de motie wel gaat uitvoeren. Veel hoop hebben wij echter niet. Sander Dekker, de huidige minister is lid van dezelfde partij als Van der Steur en wij weten dat deze partij niet heel veel waarde aan de waarheid hecht. Hopelijk zijn de huidige Tweede Kamerleden zo nodig bereid de minister tot de uitvoering van de motie te dwingen.
Noot 14 maart 2017
Minister van justitie Ferdinand Grapperhaus blijkt uit het echte CDA-hout te zijn gesneden. Ook hij heeft niets met waarheidsvinding en heeft aangegeven dat hij tegen het verstrekken van politiedossiers aan nabestaanden is. Net als bij de Katholieke Kerk houdt men bij het CDA de vuile was liever binnenskamers. Men wil geen lastige pottenkijkers.
Het woord is nu aan de Tweede Kamer maar daarin maken CDA en VVD de dienst uit en we mogen er dus vanuit gaan dat er niets zal veranderen. Een droevige zaak.
Onderzoek alibi’s onschuldigen
Door Waarheidsvinder
Rechtspsycholoog Ricardo Nieuwkamp heeft een onderzoek gedaan naar de wijze waarop de politie omgaat met het alibi van onschuldige verdachten. In een vandaag uitgekomen persbericht lezen we:
“Van onschuldige verdachten wordt verwacht dat zij hun onschuld kunnen aantonen aan de hand van een geloofwaardig alibi. Slechts 2% van de onschuldigen blijkt hier echter toe in staat. Op basis van rechtelijke dwalingen weten we dat de waarachtigheid van een alibi niet steeds correct wordt beoordeeld omdat er onrealistisch hoge eisen worden gesteld aan een alibi om geloofwaardig te worden gevonden.
Rechercheurs vinden een alibi namelijk slechts geloofwaardig wanneer het consistent blijft doorheen de tijd en wordt ondersteund door sterk bewijs, zoals camerabeelden. Uit het proefschrift van Ricardo Nieuwkamp blijkt echter dat onschuldigen meestal zwak bewijs voor hun alibi hebben, zoals een familielid als getuige. Het komt bovendien wel vaker voor dat een alibi moet worden aangepast omdat iemand zich heeft vergist of heeft gelogen om bijvoorbeeld te verdoezelen dat hij bij zijn minnares was.
Om de haalbaarheid van alibi’s met sterk bewijs in kaart te brengen, ging Nieuwkamp na welke alibi’s en welk bewijs in realiteit kan worden verwacht van onschuldige verdachten en hoe rechercheurs alibi’s in de praktijk beoordelen. Dat is vernieuwend, aangezien in het verleden bijna uitsluitend studenten in alibionderzoek werden betrokken. “Het meest interessante aan de bevindingen is dan ook dat rechercheurs op andere aspecten van het alibi letten bij de beoordeling ervan dan studenten. Rechercheurs vinden met name de controleerbaarheid van het bewijs belangrijk, terwijl studenten vooral oog hebben voor de sterkte van dat bewijs”, aldus Nieuwkamp.
Enkel uitgaan van de sterkte van het ondersteunende bewijs is dus onvoldoende om een alibi correct te kunnen beoordelen. Rechercheurs zouden hierbij idealiter ook rekening moeten houden met de inhoud van het alibi, de haalbaarheid van (sterk) bewijs en de feilbaarheid van het geheugen. Tunnelvisie is een belangrijke oorzaak van het verkeerd beoordelen van alibi’s. Daarom wordt geadviseerd dat rechercheurs meerdere scenario’s bedenken tijdens het onderzoek. “Een alibi kan namelijk een perfect beginpunt zijn van een alternatief scenario, waarbij de verdachte mogelijk onschuldig is omdat hij elders was dan waar het misdrijf is gepleegd”, zegt Nieuwkamp. Het is daarom essentieel dat het alibi van de verdachte goed wordt uitgevraagd en grondig wordt onderzocht.”
De onderzoeker heeft helemaal gelijk, we hebben daar zelf de nodige ervaring mee. Wij zijn betrokken geweest bij het onderzoek van drie gerechtelijke dwalingen. In die zaken bleekn de onschuldige verdachten onder meer te zijn veroordeeld omdat de politie hun alibi niet serieus had onderzocht. Het is daarom goed dat er nog eens wordt gewezen op de manier waarop de politie met dit soort zaken omgaat. Het is wel treurig dat dit ann0 2018 nog nodig is. Het onderzoek van Nieuwkamp toont maar weer eens aan dat, ondanks alle gerechtelijke dwalingen die inmiddels bekend zijn geworden, er nog steeds het nodige schort aan de kennis van politiemensen. Kennelijk is men niet bereid of in staat van fouten te leren.